بندر انزلی معروف به شهر باران از شرق به رشت، از غرب به رضوانشهر و از جنوب به صومعه سرا ختم می شود. بندرانزلی بزرگترین قطب تجاری – ورزشی و گردشگری گیلان و ایران محسوب می شود.
انزلی پر باران ترین شهر ایران و بعد از رشت پر جمعیت ترین شهر استان گیلان با تعداد جمعیت ۱۱۰۶۴۳نفر است. سه سمت آن دریا و یک سمت آن خشکی است.صیادی از مهم ترین مشاغل این شهرو در لفظ محلی به صیاد “مالا” می گویند.شیلات ،کشتی رانی،گردشگری، گمرک و بندر تجاری بزرگ انزلی منبع درآمد این شهر می باشد و صادرات خاویار یکی از مهم ترین صادرات بندر انزلی است.مردم انزلی شیعه و بخشی از آنها ارمنی هستند .
بخش های شهرستان بندر انزلی:
1-بخش مرکزی
زبان و گویش رایج:
گیلکی (بیه پس) غرب گیلانی صحبت می کنند.
جاذبه های گردشگری:
مرداب انزلی:
مرداب انزلی در نزدیکی روستای زیبای آبکنار واقع شده و مکانی مناسب برای ماهی گیری ، تفریح است.این تالاب زیست گاه پرندگان ،ماهی ها وحیوانات بسیاری می باشد.
گیاهان تالابی باعث تمیز شدن هوا و کاهش آلودگی ها می شود و بخش زراعی انزلی را پوشش می دهد و باعث گسترش کشاورزی در روستاهای انزلی شده.
منطقه آزاد بندر انزلی:
منطقه آزاد بندر انزلی در مسیر انزلی به زیبا کنار واقع شده و متشکل از مجموعه ای از مجتمع های تجاری در کنار دریای خزر است . از مهمترین قسمت های این منطقه تجاری وجود تفریگاه کاسپین در کنار دریا،بزرگترین برج مسکونی منطقه آزاد و وجود نمایشگاه بین المللی در این مجموعه است.
موج شکن:
موج شکن یکی از پر جاذبه ترین مناطق بندر انزلی است .هدف ساخت این موج شکن جلوگیری از آسیب به کشتی ها بود اکنون دارای پارکی زیبا و همینطور بندرگاهی برای پهلو گرفتن انواع کشتی های تجاری و قایق های تفریحی می باشد.
کلیسای مریم مقدس:
کلیسای مریم مقدسدر سال 1263 ش.ه توسط آواک ملک الله وردیان و با هزینه شخصی وی ساخته شد. سومین کلیسای شهر بندری انزلی است.این کلیسا سه در ورودی و سقف آن ناقوس خانه دارد.
پارک بادی بندر انزلی:
پارک بادی بندر انزلی در داخل شهر و در کنار دریا واقع در خیابان پاسدارن است. دارای قسمتی برای بازی کودکان و سکویی برای تماشای دریا است.
کاخ موزه نظامی:
کاخ موزه نظامی میان پشته بندر انزلی یک ویلای بزرگ در منطقه میان پشته غازیان است که در ابتدا متعلق به یک فرد روسی بود که به رضا شاه پهلوی هدیه داد و تغییراتی در ظاهر آن ایجاد شد و سپس به محمدرضا پهلوی رسید. و از سال 1367 به موزه نظامی تبدیل شد.
صنایع دستی:
حصیر بافی،سبد،جارو،بامبو، جاجیم،مروار بافی،چادر شب،چارق و چموش دوزی رشت ،چادر شب و حصیر بافی.
سوغاتی:
انواع ماهی های دریای خزر مانند (اردک ماهی ، ماهی کپور،کولی،سیاه کولی،شاه کولی ،سفیدو…)
غذاهای محلی معروف:
غذاهای اصلی انزلی چی ها در زمان گذشته برنج بوده و هم بعنوان غذای اصلی در صبحانه، هم ناهار و شام سرو می شد.غذاهای محلی بندر انزلی انواع ماهی های دیای خزر ،اشپل،آلومسما،ترشه تره،باقالی قاتوق،انواع ترشی های خانگی است.
مراسم و جشن های محلی:
جشن مجسمه های شنی بندر انزلی:
جشن مجسه های شنی 27 شهریور هر سال در منطقه آزاد انزلی تجای و صنعتی کاسپین و در دو نوع حرفه ای و غیر حرفه ای برگذار می شود.
نوع حرفه ای آن شامل دانشجویان رشته هنر،دانش آموزان هنرستان و با حضور هنرمندان هنرهای تجسمی بصورت رقابتی است.و نوع غیر حرفه ای آن برای عموم مردم می باشد.
جشن لاله های تالابی:
هدف برگذاری این جشنواره در بندر انزلی حمایت از گل های لاله تالاب و افزایش گل دهی آنها به منظور افزایش گردشگری و حفظ محیط زیست است .درسال جاری هشتاد غرفه با موضوعات گردشگری،صتایع دستی،هنری و ورزشی فعالیت کردند.